cloe – Síða 5 – Heimilisvefurinn

Afmæli Herdísar Egilsdóttur

Þann 18. Júlí næstkomandi verður einn af okkar ástsælustu barnabókahöfundum 89 ára gömul. Það er hún Herdís Egilsdóttir sem fæddist á þeim degi árið 1934 á Húsavík. Hún gekk í Menntaskólann á Akureyri og lauk þaðan stúdentsprófi og fór síðan í Kennaraskóla Íslands. Hún lauk kennaraprófi árið 1953 og fór svo að kenna í Ísaksskóla í Reykjavík. Hún kenndi þar til ársins 1998 og hafði þá kennt um 1500 börnum. Herdís var merkilegur kennari og þróaði kennsluaðferðir eins og Landnámsaðferðina.

Herdís er einnig afkastamikill rithöfundur og hefur skrifað fjöldan allan af bókum, leikritum, sjónvarpsefni og námsefni fyrir börn. Meðal bóka sem Herdís skrifaði eru bækurnar um Siggu og skessuna, sem urðu ansi margar og vinsælar, og bækurnar um Pappírs-Pésa, sem einnig urðu nokkuð margar.

Bækurnar um Siggu og skessuna og Pappírs-Pésa eru auðlesnar bækur fyrir krakka í yngri kantinum. Þær eru tilvaldar í sumarlesturinn fyrir krakka sem eru búin að læra að lesa og vantar bækur til að lesa þetta sumar til að halda við lestrarfærninni. Bækurnar hennar Herdísar eru til á bókasöfnum víða um land.

Við hér á Heimilisvefnum skorum á alla krakka að prófa að lesa allavega eina bók eftir Herdísi Egilsdóttur í tilefni dagsins.

Afmæli Herdísar Egilsdóttur Read More »

Ævintýraferð um Ártúnsholt

afþreying fyrir börn, börn, Fjölskyldan, samvera

Ævintýraferð um Ártúnsholt

Áfram höldum við með ævintýraferðir um hverfi og bæi. Í þetta sinn er komið að Ártúnsholti í Reykjavík, sem er gamalt og gróið hverfi sem gaman er að ganga um í góðu veðri.

Heimilisvefurinn hefur útbúið kort af öllum leikvöllum hverfisins ásamt ratleik með níu spurningum. Leikvellirnir eru númeraðir frá einum og upp í tólf og er það tillaga að því hvernig hægt er að fara um hverfið og prófa að leika á öllum leikvöllunum þar. Á sumum stöðum og á leiðinni milli staða þarf að leita að rétta svarinu við spurningunum sem fylgja.

Gott er að taka með sér nesti og vatnsbrúsa, og blýant eða penna til að skrifa niður svörin. Eins og áður sagði eru leikvellir, þar sem leyfilegt er að leika sér í hverfinu, tólf talsins. Á lóð einkarekna leikskólans Regnbogans er ekki leyfilegt að leika sér. Hverfið er ekki stórt og leikvellirnir samtals tólf svo þessi ævintýraferð er mun styttri en t.d. ævintýraferðin um Neðra-Breiðholt. En það er þó vel hægt að eyða öllum deginum í þetta, sérstaklega ef prófa á öll tækin, á öllum leikvöllunum. Fyrir foreldra með mjög ung börn (0-2 ára) er búið að merkja inn allar ungbarnarólur hverfisins á kortið.

Nokkrum reglum þarf að fylgja ef fara á í ævintýraferðina og þær eru að það er mjög mikilvægt að fara vel með öll leiktækin og bera virðingu fyrir umhverfinu og náttúrunni. Það er stranglega bannað að skilja eftir sig rusl og drasl og vera með sóðaskap. Þó að leikvellirnir í þessari ævintýraferð séu ekki á einkalóðum er samt sem áður mjög mikilvægt að ónáða ekki íbúana í kring. Farið líka varlega, sum leiktækin eru komin til ára sinna og það er á ykkar ábyrgð ef þið eða börnin ykkar slasa sig í leiktækjum sem þyrfti að fara að endurnýja.

Góða skemmtun!

Ef þið hafið einhverjar spurningar eða ábendingar skuluð þið alveg endilega senda póst á heimilisvefurinn@heimilisvefurinn.is.

Ævintýraferð um Ártúnsholt Read More »

Að búa til hefðir og góðar minningar

Fjölskyldan, samvera

Að búa til hefðir og góðar minningar

Það er undir okkur, fullorðna fólkinu, komið að skapa hefðir og búa til góðar minningar fyrir börnin okkar. Þannig er það einfaldlega. Þegar ég hugsa til baka til æskuára minna fyllist hugur minn af góðum minningum, sem margar hverjar tengjast einmitt einhverjum fjölskylduhefðum. Gleðin við að sjá allt gamla jólaskrautið sett á sinn stað, lestur fyrir svefninn með mömmu, að búa til bolluvönd fyrir bolludaginn og Disney-myndin á föstudögum eru allt hefðir sem ég tengi við góðar minningar og mér verður hlýtt í hjartanu við að hugsa til baka til þessa tíma. Hefðir hverrar fjölskyldu færir fólkið nær hvoru öðru, skapa góðar minningar, yndislegar gæðastundir og býr þar að auki til ákveðinn fyrirsjáanleika sem sum börn þurfa alveg sérstaklega mikið af.

Rannsókn, sem gerð var á vegum Háskólans í Syracuse yfir 50 ára tímabil, sýnir að fjölskyldur sem halda í góðar og sterkar hefðir eru nánari, bundar traustari fjölskylduböndum, eru þrautseigari þegar upp koma vandamál sem þarf að leysa í sameiningu og ná að halda í bjartsýni og jákvæðni þótt eitthvað bjáti á. Börn í slíkum fjölskyldum upplifa sig elskuð og samþykkt sem manneskjur. Þau læra að þau geta treyst á aðra og fá oft sterkari persónulega sjálfsmynd – vita þá hvað það er sem gerir þau einstök og hvers konar manneskjur þau vilja vera.Þau standa sig einnig betur í námi. Gift pör eða pör í sambúð virðast einnig hamingjusamari og finna fyrir minni streitu í daglegu lífi (Fiese, B. H., Tomcho, T. J., Douglas, M., Josephs, K., Poltrock, S., & Baker, T., 2002).

Að búa til og þróa hefðir

Það er kannski rangt að kalla þetta að búa til hefðir því þær þróast kannski frekar. Við getum ákveðið að á aðventunni eigi alltaf að baka piparkökur en hefðin þróast kannski út í það að piparkökur eru keyptar og skreyttar, frekar en að þær séu bakaðar frá grunni eins og ætlunin var í upphafi. En í upphafi þurfum við samt sem áður að setja okkur markmið um að búa til einhverja hefð, sama hvernig hún svo þróast á endanum.

Hefðir þurfa ekki að vera flóknar, sumar eru meira að segja framkvæmdar daglega. Sem dæmi er svefnrútínan í rauninni hefð, barninu þykir það sjálfsagt afskaplega notaleg stund þegar mamma eða pabbi syngja eða lesa fyrir það áður en það fer að sofa. Það er einnig hefð ef fjölskyldan borðar alltaf kvöldmat saman við matarborðið og spjallar um daginn. Þetta eru gæðastundir sem gefa okkur tækifæri til að eiga í góðum samskiptum við börnin okkar, styrkja tengslin og veitir þeim öryggi.

En aftur að því að búa til og þróa hefðir. Ef maður vill vera skipulagður er gott að setjast niður og taka saman hefðir fjölskyldunnar. Hvað er það sem þið gerið saman á aðventunni eða á 17. júní? Ef það er lítið sem ekkert, gætuð þið þá gert eitthvað meira til að gera dagana eftirminnilega? Passið að hafa hefðirnar ekki flóknari eða tímafrekari en þið teljið ykkur ráða við. Hefðirnar þurfa alls ekkert að vera stórar og flóknar. Sem dæmi getur það alveg verið góð og skemmtileg hefð að baka fullt af smákökusortum fyrir jólin EN það er líka hægt að búa til (alveg jafn góða) hefð sem er þannig að foreldrarnir (eða foreldri) og börnin fara saman út í búð eða bakarí á fyrirfram ákveðnum degi og velja hvaða jólasmákökur eigi að kaupa fyrir þessi jól. Þessi hefð getur búið til alveg jafn góðar minningar og þær að baka smákökurnar frá grunni.

Ef fjölskyldan vill, eftir þessa lesningu, fara að búa til og þróa sínar eigin hefðir er hér listi af tilefnum til þess að vera með sérstakar hefðir. Þetta eru dagar sem eru miðaðir við meðal Íslendinginn, aðrar þjóðir eiga auðvitað sína eigin sérstöku daga. Listinn er ekki tæmandi, hvaða dagur sem er getur orðið sérstakur fyrir ykkar fjölskyldu ef þið bara viljið.

Yfir árið

Vetur (des-feb)

Fullveldisdagurinn
Aðventan
Þorláksmessa
Aðfangadagur
Jóladagur
Annar í jólum
Gamlársdagur
Nýjársdagur
Þrettándinn
Bóndadagur
Þorrablót
Sólarkaffi
Bolludagur
Sprengidagur
Öskudagur
Valentínusardagur
Konudagur
Vetrarfrí

Vor (mar-maí)

Vorjafndægur
Fyrsti apríl
Páskar
Sumardagurinn fyrsti
Verkalýðsdagurinn
Mæðradagurinn
Uppstigningardagur
Hvítasunna
Eurovision

Sumar (jún-ágú)

Skólaslit/útskrift
Sjómannadagurinn
Þjóðhátíðardagurinn
Sumarsólstöður
Jónsmessa
Sumarfrí
Verslunarmannahelgin
Fyrsti skóladagurinn

Haust (sep-nóv)

Fyrsti skóladagurinn
Dagur íslenskrar náttúru
Haustjafndægur
Fyrsti vetrardagur
Hrekkjavaka
Haustfrí
Dagur íslenskrar tungu

Annað/ódagsett

Afmæli
Gifting
Skírn/nafngjöf
Barnsfæðing

Ættarmót
Fjölskyldumót
Ferming/siðfesta
Fjölskyldudeit

Kósýkvöld
Fjölskyldufundir
Kvöldmatur
Kvöldsaga

Daglegar hefðir
Vikulegar hefðir
Mæðgna/mægðina og feðga/feðgina-deit

Heimilisvefurinn hefur nú þegar tekið fyrir nokkra af þessum dögum og mun gera meira af því þegar að þeim kemur. Hægt er að smella á feitletruðu hátíðirnar til að fá hugmyndir og innblástur að hefðum og öðru skemmtilegu til að gera á þeim dögum.

Gangi ykkur vel!

Að búa til hefðir og góðar minningar Read More »

Hvernig getur gervigreind hjálpað okkur með heimilishald?

Heimilishald

Hvernig getur gervigreind hjálpað okkur með heimilihald?

Nú á upphafsárum gervigreindar er gott að fara yfir hvernig hún getur gagnast okkur við heimilishaldið. Við höfum ekki hugmynd um hvernig þetta mun þróast en eitt er víst að gervigreind er nú þegar orðin til margra hluta nytsamleg. Það vita þó ekki allir alveg hvernig hún getur komið að gagni. Raunin er sú að gervigreind getur hjálpað til með hin ýmsu verkefni tengdum heimilishaldi. Líka gervigreind eins og Chat GPT sem að aðeins skrifar texta. Chat GPT talar þar að auki íslensku, vissulega ansi bjagaða og oft með ýmsum villum, þegar þetta er skrifað. Það sem slík gervigreind getur hjálpað okkur með eru upplýsingar, leiðbeiningar, hugmyndir og alls kyns uppástungur. Hér eru nokkur dæmi um hvernig gervigreindin Chat GPT getur hjálpað okkur við heimilishald:

Upplýsingar: Chat GPT hefur aðgang að gríðarlegu magni af upplýsingum um hinar ýmsu hliðar heimilishalds. Sem dæmi er hægt að spyrja gervigreindina um viðhald heimilisins og getur hún gefið nákvæmar útskýringar og leiðbeiningar um það. Einnig er hægt að ræða við hana um orkusparnað, eftirlitskerfi og fleira slíkt.
Skipulagning: Chat GPT gervigreindin getur hjálpað til við að skipuleggja verkefni tengd heimilinu. Hún getur aðstoðað við að búa til tímatöflur, áminningar og verkefnalista. Hvort sem það er áætlun um viðhald heimilisins, þrifaplan eða annað, þá getur gervigreindin boðið upp á ráðleggingar og hjálp tengt þessu.
Lausnaleit: Ef þú ert í vandræðum með eitthvert heimilistækið getur Chat GPT hjálpað þér með algeng vandamál. Aðeins þarf að lýsa vandamálinu í smáatriðum fyrir henni og hún getur í staðinn komið með leiðbeiningar skref fyrir skref um hvernig er hægt að leysa vandamálin eða þá hvert er hægt að hafa samband.
Hugmyndir að endurbótum á heimilinu: Gervigreind getur hjálpað þér með að finna hugmyndir til að endurbæta heimili þitt, hvort sem það er innanhússhönnun, orkusparnaður eða uppsetning snjallheimilisins. Hægt er að fá ráðleggingar út frá þínum óskum og verðbili.
Uppskriftir: Gervigreind getur bæði stungið upp á hugmyndum að uppskriftum og búið þær til fyrir þig. Þú getur látið hana finna uppskriftir út frá alls kyns leitarskilyrðum, t.d. getur hún sleppt ákveðnum fæðutegundum, fundið uppskriftir frá ákveðnu landi eða búið til uppskrift út frá því hvað þú átt í ísskápnum.
Leiðbeiningar í eldhúsinu: Hægt er að spyrja gervigreind út í allt sem við kemur eldamennsku og bakstri. Það er t.d. hægt að spyrja hana út í hvernig á að úrbeina læri eða hvernig á að búa til marengs eða hvað sé hægt að nota í stað einhvers ofnæmisvalds. Hún getur útskýrt tæknileg atriði tengd matreiðslu og sett upp leiðbeiningar skref fyrir skref um hvernig á að gera tiltekinn hlut.
Matseðlagerð: Eitt það gagnlegasta sem gervigreind getur gert er að hjálpa til við matseðlagerð. Gervigreindin getur búið til matseðil fyrir fjölskylduna þína og lagað hann að ykkar óskum. Finnst einhverjum paprika vond? Gervigreind getur sleppt öllum uppskriftum með papriku. Er einhver með ofnæmi fyrir eggjum? Þá sleppir gervigreind þeim uppskriftum líka. Eruð þið vegan? Eða sykurlaus? Ekkert mál. Gervigreind getur búið til matseðil út frá hvaða skilyrðum sem er og haft máltíðirnar hollar og næringarríkar.
Næringarfræði: Gervigreind veit allt um næringarfræði og sérstakt mataræði. Hægt er að spyrja hana hvað það er mikið af kolvetnum, fitu, próteini eða vítamínum í ákveðnum fæðutegundum. Þá getur hún sagt hversu margar hitaeiningar eru í hinum ýmsu fæðutegundum og réttum.
Innblástur í eldhúsinu: Ef þig langar að prófa eitthvað nýtt í kvöldmatinn er ekkert mál að spyrja gervigreind hvað þú gætir gert. Gervigreindin getur komið með uppástungur að réttum til að prófa. Þú getur líka spurt hana út í rétti til að prófa frá ákveðnu landi eða með ákveðnu hráefni eða öðru sem þér dettu í hug.
Fjárhagsáætlun: Gervigreind getur búið til fjárhagsáæltun fyrir þig út frá upplýsingum sem þú gefur henni eins og laun, helstu útgjöld og fjárhagsleg markmið. Saman getið þið fundið út úr því hvar er best að spara, leiðir til að spara o.fl.
Uppeldið: Já, gervigreind getur jafn vel hjálpað þér við uppeldið, eða þ.e.a.s. getur frætt þig um mismunandi uppeldisaðferðir og komið með góð ráð við ýmsum vandamálum. Hún getur frætt þig um þroska barna, agastjórnun, hvernig er hægt að búa til gott samband við börnin þín, samskiptafærni og viðeigandi væntingar til barnsins miðað við aldur. Einnig getur hún stungið upp á bókum og öðru gagnlegu sem hjálpar þér við uppeldið.
Rútína: Gervigreind getur komið með hugmyndir um hvernig er hægt að búa til góða rútínu fyrir bæði þig og börnin. Rútínan tekur mið af svefnþörf, næringarþörf og hreyfiþörf allra í fjölskyldunni. Gervigreind getur stungið upp á hollum máltíðum og snarli fyrir börnin, hvernig hægt er að laga svefninn og hvernig hægt er að koma hreyfingu og leik inn í skipulag dagsins.
Tiltekt: Er allt í drasli á heimilinu? Gervigreind getur hjálpað þér með það. Hún getur auðvitað ekki tekið til fyrir þig en hún getur sagt þér hvernig er best að gera það. Þá getur hún frætt þig um leiðir til að losa þig við drasl og dót af heimilinu, hvernig hægt er að taka ákvarðanir um hverju á að henda, gefa eða eiga.
Skipulag heimilisins: Gervigreind getur auðveldlega hjálpað þér með að skipuleggja heimilið og hvernig er best að geyma hluti. Hún getur frætt þig um hvernig er best að raða hlutum og geyma og hvernig er hægt að halda öllu snyrtilegu til frambúðar.

Eins og sést getur gervigreind hjálpað okkur með fjölmörg verkefni sem tengjast heimilinu og sjálfsagt eru þau enn fleiri en þessi. Gervigreindin þróast nú á ógnarhraða og hver veit hvað hún getur gert eftir mánuð, eða ár. En nú er bara næsta skref að prófa þetta sjálf og sjá hvað gervigreind getur gert.

Athugið samt að það getur komið eitthvað algjört bull frá gervigreindinni, sérstaklega þegar hún er spurð á íslensku. Sem dæmi um villur sem hún getur gert er að búa til ný orð og þegar við báðum hana um að búa til matseðil fyrir okkur fyrir næstu viku var þetta í matinn:

Mánudagur: Ferskálgasúpa með hráu grænmeti, brúnað kalkúnabrjóst með sojasósu, sítrónu og hvítlauk og steiktar kartöflur og salat.
Þriðjudagur: Pönnusteiktur lax með smjörsósu, steikt hveiti eða kartöflugratín og graænmetissalat með sírópi.
Miðvikudagur: Grænmetislasagna með nýróti og salat með valhnetum.
Fimmtudagur: Púðursuðuð kjúklingabringa, brúnaðar kartöflur með rósmaríni og steiktar gulrætur og blómkál.
Föstudagur: Steiktur fiskur með hveitisgrjónasalati og grænmetisgrjónasalat með olíu- og ediksósu.

Frekar skrítnar hugmyndir hjá henni en þetta getur veitt manni innblástur fyrir matseðilinn. Séu nákvæmlega sömu fyrirmæli þýdd yfir á ensku og gervigreindin spurð á ensku er matseðillinn mun betri og með leiðbeiningum:

Mánudagur: Ofnsteiktur kjúklingur með grænmeti
- Steikið kjúklingabringur með kryddjurtum og kryddum að eigin vali
- Grænmeti (gulrætur, brokkolí, blómkál og kúrbítur) með ólífuolíu, salt og pipar.
- Borið fram með hrísgrjónum eða kínóa.
Þriðjudagur: Veltisteikt naut
- Veltisteikt naut með grænmeti eins og sveppum, sykurbaunum, gulrótum og bok choy.
- Notið heimatilbúna stir-fry sósu búna til úr sojasósu, engifer, hvítlauk og hunangi.
- Berið fram með hrísgrjónum eða núðlum.
Miðvikudagur: Grænmetistaco
- Grænmetistaco fyllt með svörtum baunum, lauk og papriku.
- Toppað með salati, tómötum, avókadó og sýrðum rjóma.
- Berið fram með heilhveititortillum.

Það er líklega betra að spyrja gervigreindina á ensku, ef það er möguleiki, enn sem komið er en vonandi lagast íslenskan í framtíðinni.

Hvernig getur gervigreind hjálpað okkur með heimilishald? Read More »

Skemmtipokar í bílinn

börn, ferðalög, Fjölskyldan, innanlands

Skemmtipokar í bílinn

Leiðist börnunum þínum í bílnum? Er löng ferð fram undan? Viltu helst sleppa skjám? Hér er hugmynd fyrir þig! Langar ferðir í bíl með börnum geta verið erfiðar, stundum mjög erfiðar. Sérstaklega ef börnunum finnst ekkert gaman í bíl. Auðvitað er nú á dögum hægt að stoppa á hinum ýmsu stöðum til að gera eitthvað skemmtilegt eða borða góðan mat á leiðinni. Stundum höfum við hreinlega ekki tíma til að stoppa mjög oft. Þá geta skemmtipokar í bílinn hentað vel.

Skemmtipokar eru alls konar og foreldrarnir geta sett saman poka sem henta þeirra eigin börnum. Það þarf bara nokkra poka, umslög eða eitthvað í þá áttina. Hér er t.d. verið að nota gamla gjafapoka sem voru til á heimilinu.

Pokarnir eru merktir með t.d. tíma eða staðsetningu sem segir til um hvenær má opna þá. Gott er að gera ráð fyrir að opna poka á sirka klukkustundar fresti, hugsanlega styttra ef börnin eru mjög ung. Hér er hægt að fá útprentanlega merkimiða (í tveimur útgáfum) sem hægt er að líma eða hefta á pokana.

Í pokunum er, eins og áður sagði, alls konar dót. Dótið í pokunum fer eftir áhugamálum og aldri barnanna og foreldrarnir þurfa að hugsa aðeins hvað myndi halda börnunum uppteknum dálítinn tíma. Hægt er að finna alls konar dót og það þarf ekki að vera dýrt. Sumt er til á heimilinu, annað fæst ódýrt í búðum eins og Tiger og Söstrene Grene eða á nytjamörkuðum. Hér eru nokkrar hugmyndir að dóti til að setja í pokana:

Þrautablöð (t.d. sudoku, orðasúpur, krossgátur o.þ.h.)
Límmiðar (og eitthvað til að líma þá á)
Lítil stílabók (með gormum) og penni
Perlur og band
Gestaþraut
Ferðaspil (t.d. eins og má sjá á mynd)

7. Lítið legosett

8. Fótboltaspil eða pokemonspil

9. Litabók eða litamynd og litir

10. Blöð með leiðbeiningum um hvað á að teikna

11. Tússtafla og túss

12. Nammihálsmen

13. Brandarar

14. Gátur

15. Límbandsrúlla (til að búa til fyndin andlit)

16. Gluggamálning eða túss sem hægt er að skreyta rúðuna með

17. Orðaleikir

18. Lítil bók til að lesa

19. Útprentuð saga til að lesa

20. Bingó

21. Leikjareglur

22. Setningar til að fá innblástur fyrir söguskrif

23. Fidget-dót

24. Bean boozled

25. Leir

26. Rubiks kubbur

27. Teiknimyndasögur

Þetta voru bara nokkrar hugmyndir, listinn er ekki tæmandi. Annað sem er sniðugt að setja í hvern poka er smá snarl eða eitthvað gotterí til að maula á. Þetta geta t.d. verið:

Rúsínur
Cheerios eða annað morgunkorn (þurrt)
Ber
Smarties/m&m
Ávaxtanammi
Niðuskornir ávextir
Hnetur og fræ
Snakk
Saltkringlur
Kanilsnúður/pizzasnúður
Sykurpúðar
Kinderegg
Lillebror ostehaps/babybel ostur
Skinkuhorn

Auðvitað er það má fyrirhöfn að útbúa pokana en vel þess virði ef það er ekki í boði að hanga í skjám alla leiðina í bílnum á langri ferð um landið. Svona pokar virka fyrir börn á öllum aldri, líka unglinga.

Til að auðvelda ykkur undirbúninginn eru hér nokkur útprentanleg blöð sem hægt er að setja í pokana. Það er líka hægt að prenta út eldra efni af Heimilisvefnum. Það er hægt að finna hér.

Skemmtipokar í bílinn Read More »

Nokkrar hugmyndir að stefnumótum með makanum

samvera, stefnumót

Nokkrar hugmyndir að stefnumótum með makanum

Það er mikilvægt að hlúa að sambandinu á þessum tímum þegar við erum öll eins og hamstrar í hjóli. Vinnandi daginn út og inn og höfum sjaldan tíma fyrir neitt, hvað þá að gera eitthvað sérstakt með makanum. En það er samt sem áður mjög mikilvægt að sýna makanum væntumþykju og gefa ykkur tíma til að rækta sambandið. Ein leið til að gera það er að ákveða að fara á t.d. eitt stefnumót í mánuði. Hægt er að búa til smá lista að hugmyndum að stefnumótum. Stefnumótin mega nefnilega alveg vera eitthvað annað heldur en bíó eða út að borða. Svo er hægt að raða stefnumótunum niður á mánuðina sem fram undan eru. Jafnvel er hægt að setja hugmyndirnar í umslög, sem er svo opnað á ákveðnum tíma fyrir stefnumótið.

Önnur leið er að útbúa krukku með stefnumótahugmyndum. Þá er hægt að skrifa niður fullt af stefnumótahugmyndum, brjóta saman og setja í krukku. Einn miði er svo dreginn í hverjum mánuði og það gert sem stendur á miðanum.

Heimilisvefurinn hefur tekið saman nokkrar hugmyndir að stefnumótum með makanum. Stefnumótahugmyndirnar eru fjölbreyttar, sumar taka langan tíma aðrar stuttan, sumar hugmyndirnar eru nokkuð klikkaðar en aðrar mjög venjulegar, sumt er dýrt en annað mjög ódýrt eða ókeypis. Hægt er að prenta út hugmyndirnar og setja annað hvort í umslag eða krukku. Endilega takið burt þær hugmyndir sem henta ykkur ekki. Það hafa ekkert allir efni á því að fara í helgarferð út á land eða fá kannski ekki pössun fyrir börnin í svo langan tíma. Seinna koma fleiri hugmyndir að stefnumótum frá okkur svo hægt verður að fylla á krukkuna eða búa til fleiri umslög þá.

Nokkrar hugmyndir að stefnumótum með makanum Read More »

Pakkað niður fyrir ferð í sólina

erlendis, ferðalög, Fjölskyldan, Skipulag

Pakkað niður fyrir ferð í sólina

Það er margt sem þarf að huga að þegar pakkað er niður fyrir ferðalag. Það er mjög leiðilegt að vera búin(n) að dröslast með þunga tösku, fulla af fötu, um flugvelli og nota svo kannski bara brot af því sem maður pakkaði niður. Þarf maður tíu boli fyrir tveggja vikna ferðalag til Spánar? Nei, mjög líklega ekki. En hvað þarf maður þá marga boli í raun og veru? Svarið við þeirri spurningu er ekki alveg einfalt en hér verður leitast við að svara þeirri spurningu og fleirum um hvernig maður pakkar niður fyrir ferð í sólina.

Áður en byrjað er að pakka niður er gott að spyrja sig þessara spurninga því þær skipta máli upp á hvað og hversu mikið af því er pakkað niður.

Hver er tilgangur ferðarinnar? Hvaða fatnað þarf fyrir það? Ferðu í veislu? Er þetta æfingaferð?
Er þvottavél á staðnum? Ef það er þvottavél á staðnum þarf ekki að taka eins mikið með sér. Þá er hægt að pakka niður eins og ef um vikuferð væri að ræða, þótt ferðin verði kannski lengri.
Hvernig er hitinn venjulega á staðnum á þessum árstíma? Er mjög heitt? Eru líkur á rigningu? Getur orðið svalt á kvöldin?
Hvað er innifalið í gistingunni? Rúmföt? Handklæði?
Ætlar þú að æfa í ferðinni eða fara út að hlaupa? Eða kannski í ræktina?
Á að djamma öll kvöld eða verður þetta róleg fjölskylduferð?

Það er best að taka fyrirferðamesta fatnaðinn með inn í flugvélina. Ef þú ætlar að taka með úlpu eða jakka (svona ef það skyldi nú vera kalt eitt kvöldið), þá er best að taka jakkann með í flugvélina í stað þess að láta hann taka pláss í ferðatöskunni.

Hversu mikið ætlarðu á ströndina? Er strönd yfir höfuð? Eða sundlaug? Ef þú ætlar mikið að vera á strönd eða við sundlaugarbakka er líklega best að taka með fleiri en ein sundföt.
Er planið að hanga í verslunarmiðstöðinni allan tímann? Ef svo er gæti verið gott að taka aðeins minna með til að bæði búa til pláss fyrir nýju fötin og tilefni til að nota þau.

Hér er tafla sem sýnir hvað er gott að taka mikið af hverju miðað við lengd ferðar. Auðvitað þurfið þið að aðlaga listann að ykkar eigin þörfum, sum okkar svitna til dæmis mun meira en önnur og gætu því þurft að bæta aðeins við tölurnar. Allar tölurnar eru miðaðar að því að það sé ekki sett í þvott í ferðinni.

*Ef ekki er hægt að komast í þvottavél. Það er frekar erfitt að ferðast í mánuð eða meira án þess að setja í þvott. Betra væri að pakka niður fyrir 1-2 vikur og setja í þvottavél þegar hægt er.

**Oft innifalið.

Annað nytsamlegt

Fleira sem gott er að taka með í sólarlandaferð. Það er hægt að prenta myndina út.

Góða ferð!

Pakkað niður fyrir ferð í sólina Read More »

40 hlutir til að gera með krökkunum í sumar

afþreying fyrir börn, börn, Fjölskyldan, samvera

40 hlutir til að gera með krökkunum í sumar

Nú þegar vel er liðið á júní eru flest börn komin í sumarfrí og styttist í það hjá leikskólabörnunum líka. Sumir foreldrar geta ekki beðið eftir þessum tíma þar sem hægt að fara út að bralla eitthvað með börnunum dag eftir dag, á meðan aðrir foreldrar kvíða því að þurfa að hafa ofan af fyrir krökkunum í rútínuleysi sumarfrísins. Báðir hópar eiga það sameiginlegt að þurfa hugmyndir að einhverju sem gerir sumarið skemmtilegt og eftirminnilegt fyrir krakkana. Sumt er einfalt og ódýrt en annað er flóknara. Hægt er að setja sér markmið með krökkunum um að reyna að gera eitthvað eitt á listanum (eða ykkar eigin lista) á hverjum degi, eða t.d. annan hvern dag.

Hér er listinn en auðvitað er gríðarlega margt fleira hægt að gera og líklega munu fleiri listar bætast við í framtíðinni hér á Heimilisvefnum.

40 hlutir til að gera með krökkunum í sumar Read More »

Jónsmessan: hugmyndir að hefðum

Fjölskyldan, hátíðir, Merkisdagar

Jónsmessan: hugmyndir að hefðum

Jónsmessa ber upp á 24. júní ár hvert. Hún er merkt á mörg íslensk dagatöl en ekki allir vita hvað þessi Jónsmessa er og af hverju hún er eitthvað sérstök.

En Jónsmessa er sem sagt fæðingarhátíð Jóhannesar skírara. Talið er að Jóhannes hafi skírt Jesús og það er vegna hans sem ýmsir kristnir söfnuðir skíra safnaðarmeðlimi sína. Það er ekki vitað hvenær Jóhannes fæddist og líklega eru ekki miklar líkur á að það hafi verið nákvæmlega 24. júní. Þessi dagur var að sjálfsögðu valinn þegar kristna átti Evrópu og Rómverjar héldu upp á 24. júní sem sumarsólstöðuhátíð (24. des var einmitt vetrarsólstöðuhátíð). Í Norður-Evrópu voru sólstöðuhátíðir einnig haldnar hátíðlegar um svipað leyti. Þar voru haldin mikil blót á þessum dögum. Þegar kristni var tekin upp yfirtóku Jónsmessa (og Jólin) gömlu sólstöðuhátíðirnar.

Á Íslandi var Jónsmessa líklega meiri hátíð í kaþólskum sið og Jónsmessa var reyndar helgidagur (og þá frídagur) þar til 1770. Í dag eru lítil sem engin hátíðarhöld tengd deginum, meira er um það í t.d. Svíþjóð og Finnlandi. Í þeim löndum eru haldnar miklar veislur, brennur og dansleikir sem tengdust oft yfirnáttúrulegum verum á borð við nornum, púkum og draugum. Það hefur ekki tíðkast hér, a.m.k. í ekki í seinni tíð. Við Íslendingar eigum þó nokkrar venjur og þjóðtrú tengda Jónsmessunótt.

Þjóðtrú tengd Jónsmessu

Jónsmessunótt hefur lengi verið álitin ein af fjórum mögnuðustu nóttum ársins hér á landi ásamt jólanótt, nýjársnótt og þrettándanótt. Allar þessar nætur eru nálægt sólhvörfum og eiga það sameiginlegt að þær þóttu góðar til útisetu á krossgötum, að kýr tali og að selir fari úr hömum sínum. Sú þjóðtrú er líka þekkt víða um Evrópu. Hjátrú sem er einungis tengd Jónsmessu er svo;

Döggin

Á Jónmessunótt átti fólk að velta sér nakið upp úr dögginni. Döggin átti að geta læknað kláða og fjöldan allan af öðrum húðmeinum. Helst átti að láta döggina þorna sjálfa á líkamanum. Margir láta það duga að setja dögg í andlit sitt eða ganga berfættir í henni.

Náttúrusteinar

Á Jónsmessunótt á að vera líklegra að finna náttúrusteina með töframátt en aðrar nætur ársins. Ýmsa töfrasteina má finna í náttúru Íslands, samkvæmt þjóðtrúnni. Lausnarsteinar eru steinar sem eiga að hjálpa konum við barnsburð og sömuleiðis kúm. Óskasteinar eða varnarsteinar geta hjálpað manni gegn illum öflum. Lífssteinar eiga að geta grætt sár og hulinhjálmssteinn veitir eiganda sínum hulinshjálm, gerir mann m.a.o. ósýnilegan.

Sumir staðir á Íslandi eru taldir líklegri til að geyma náttúrusteina með töframætti. Það eru t.d. Drápuhlíðarfjall á Snæfellsnesi, Klakkur milli Kolgrafarfjarðar og Grundarfjarðar, Kofri við Álftafjörð í Ísafjarðardjúpi, Tindastóll í Skagafirði upp undan Glerhallavík og Baula í Borgarfirði. Á síðastnefnda fjallinu á að vera tjörn á tindinum og í henni óskasteinn. Steininn flýtur aðeins upp á Jónsmessunótt og sá sem nær steininum fær óskir sínar uppfylltar.

Grös og blóm

Jónsmessunótt þykir góð nótt til að tína ýmsar lækningajurtir s.s. lyfjagras, horblöðku, brennisóley og mjaðjurt. Eiga þessar jurtir að hafa lækningamátt og sumar mátti meira að segja nota til annars. Mjaðjurt var t.d. hæg t að nota til að vita hver hefði stolið af manni og með brönugrasi var hægt að vinna ástir einhvers.

Önnur hjátrú eða hefð tengd Jónsmessunni er að ógiftar konur eða stúlkur geti tínt sjö (eða níu) mismunandi blómategundir á Jónsmessunótt en það þarf þó að gerast í hljóði. Blómvöndurinn er svo settur undir koddann og um nóttina á þær að dreyma framtíðar maka sinn.

Hin Norðurlöndin

Á hinum Norðurlöndunum, og sérstaklega í Svíþjóð og Finnlandi, er Jónsmessan stór fjölskyldu- og sumarhátíð. Þar eru margar eru margar hefðir tengdar deginum (og nóttunni auðvitað). Öll löndin eiga það sameiginlegt að hafa brennu á Jónsmessunótt og fara í leiki. Í Danmörku eru pappírsnornir brenndar og lög sungin við brennuna.

Í Finnlandi er farið í miðsumarssauna, brennur haldnar og dansar dansaðir með fjölskyldu og vinum við maístöngina. Sveitarfélög hafa boðið upp á brennur og skemmtanir í seinni tíð. Hátíðarmatinn má ekki vanta og eru fiskréttir og kartöflur vinsælastar ásamt jarðarberjum.

Miðsumarshátíðin í Svíþjóð er nokkuð lík þeirri í Finnlandi, þar er dansað í kringum maístöngina, sem er stöng sem er skreytt með laufum, blómum og marglitum borðum. Farið er í leik eftir dansinn og algengt fyrir konur og börn að vera með blómakrans í hárínu. Í Svíþjóð er algengasti maturinn á þessum degi, síld, sýrður rjómi, graslaukur, kartöflur og jarðarber í eftirrétt. Kartöflurnar eru gjarnan bornar fram með dilli og snaps drukkið með matnum.

Að búa til Jónsmessuhefðir

Líklega verður Jónsmessa aldrei jafn stór hátíð hér á landi og á hinum Norðurlöndunum. Við getum hins vegar sjálf tekið það upp hjá okkur að halda aðeins upp á þennan dag með okkar nánustu fjölskyldu. Eins og áður hefur komið fram hér á Heimilisvefnum þá þurfum við að muna að það erum við sem sköpum minningar og búum til hefðir fyrir næstu kynslóð. Ef við búum eitthvað til úr Jónsmessunni verður hún sérstök fyrir börnunum okkar.

Auðvitað má Jónsmessan vera jafn stór eða lítil og fólk vill en það er margt sem er hægt að gera með fjölskyldunni á þessum degi og nóttina áður. Af íslenskum hefðum er auðvelt að;

Velta sér upp úr dögginni eða a.m.k. labba um berfættur í henni.
Tína sjö eða níu blómategundir og setja undir koddann hjá sér og fá þá að sjá væntanlega maka í draumi.
Leita að óskasteinum, sem á að vera auðveldara þessa nótt en aðrar. Hugsanlega er hægt að fara í fjallgöngu þetta kvöld til að reyna að leita að steinum á fjöllum.

Af siðum og hefðum hinna Norðurlandanna er hægt að;

Brenna pappírsnornir að hætti Dana.
Fara í sauna að hætti Finna eða gufubað.
Búa til blómakrans til að hafa á hausnum.
Fara í skemmtilega leiki úti.
Borða góðan fiskrétt með kartöflum og jarðarber með rjóma í eftirrétt.
Ef maður vill fara “all in” þá er hægt að hafa brennu eða varðeld og syngja nokkur lög. Athugið að óheimilt er að brenna bálköst nema samkvæmt skriflegu leyfi sýslumanns, skv. 21. gr. Ekki þarf þó leyfi sýslumanns til að brenna bálköst þar sem brennt er minna en 1 m³ af efni. Sjá hér.

Jónsmessan: hugmyndir að hefðum Read More »

Skjálaus skemmtun í bílnum og Ferðabókin 2023

ferðalög, Fjölskyldan, innanlands

Skjálaus skemmtun í bílnum og Ferðabókin mín 2023

Nú þegar komið er fram í miðjan júní eru mörg sjálfsagt farin að huga að ferðalögum sumarsins, ef þau eru þá ekki þegar lögð af stað. En það er nú oft þannig að fólk fer að koma sér í frí eftir 17. júní. Gaman er að ferðast um landið og mörg fara líklega norður eða austur – eða annað að elta veðrið. Það er þó einn hluti ferðarinnar sem mörgum, sérstaklega börnum, finnst leiðilegri og það er að sitja lengi í bílnum. Auðvitað er hægt að leyfa börnunum að horfa á eitthvað í bílnum eða vera í símanum en það er langt frá því að vera fullkomin lausn. Í fyrsta lagi ekki hollt fyrir neinn að fá of mikinn skjátíma, í öðru lagi verða sum börn bílveik af því og í þriðja lagi hindrar það börnin í að tengjast bæði umhverfinu í kringum sig og hinum í bílnum. Fjórði punkturinn er svo sá að börnum má alveg leiðast. Það er ekki hættulegt. Það er meira að segja bara mjög hollt að láta sér leiðast af og til. Það er einmitt þegar manni leiðist sem maður finnur helst upp á hlutum til að gera. Einhvern veginn lifðum við eldri kynslóðirnar þetta af.

Að sjálfsögðu eiga sum börn mjög erfitt með að láta sér leiðast og þurfa einhverja skemmtun í bílinn. Í stað þess að setja skjá fyrir framan börnin og breyta þeim í einhverja heilalausa zombie-a eru hér örfáar hugmyndir að skjálausri skemmtun í bílnum og í lokin er þrautahefti til útprentunar fyrir þau sem hafa gaman af svoleiðis.

Það er hægt að syngja öll skemmtilegu lögin sem börnin kunna úr leik- eða grunnskólanum. Þau gætu jafnvel kennt foreldrunum einhver lög eða öfugt.

Það er alveg klassískt að fara í leiki í bílnum. Leikir eins og Frúin í Hamborg, Hver er maðurinn? og að giska á hvernig næsti bíll sem þið mætið er á litinn geta stytt biðina eftir áfangastaðnum til muna.

Hægt er að setja á einhverja góða sögu í bílnum eða hlaðvarp fyrir börn. Foreldrar geta líka haft gaman að slíku. Það er líka hægt að hlusta á lög og hægt er gera ýmislegt tengt því. Foreldrar geta t.d. sýnt börnunum hvað þau hlustuðu á sem börn eða það sem amma og afi hlustuðu á. Það er hægt að fara í leik þar sem allir eiga að giska á lagið þegar það byrjar að spilast.

Fyrir þau sem verða ekki auðveldlega bílveik er möguleiki á að lesa góða bók eða tímarit eins og Lifandi vísindi eða Andrésblöð.

Það eru til spil sem eru gerð til að spila á ferðalögum. Það væri hægt að splæsa í eitt eða tvö slík spil til að grípa í á löngum ferðalögum.

Svo er líka mjög mikilvægt fyrir börn sem eiga erfitt með að vera lengi í bílnum að stoppa reglulega fyrir þau og leyfa þeim að sprikla aðeins úti. Stoppin þurfa ekki að vera löng eða merkileg en það þarf oft að rétta aðeins úr fótunum á löngum ferðum.

Að lokum er hægt að kaupa eða prenta út þrautahefti eða krossgátubækur fyrir krakkana. Heimilisvefurinn ætlar hér að bjóða upp á eitt slíkt. Í heftinu eru 24 blaðsíður af alls konar þrautum, leikjum, hugmyndum að orðaleikjum, bingó og margt fleira. Vonandi getur það stytt stundir allra í fjölskyldunni því sumt í heftinu er fyrir alla í bílnum.

Ýttu á myndina hér fyrir neðan til að fá þrautaheftið 🙂

Skjálaus skemmtun í bílnum og Ferðabókin 2023 Read More »